Umysły młodsze i starsze: czytanie i zaglądanie w emocje innych umysłów
W projekcie badawczym zadawane jest pytanie: czy czytanie tekstów pisanych i czytanie emocji i myśli innych osób są ze sobą powiązane? A jeśli tak, to czy odstępując od czytania ze względu na problemy z uwagą, pamięcią roboczą, koncentracją wyłączamy się powoli z świata narracji, wiedzy, informacji, ale także osłabiamy nasze kompetencje do rozumienia innych osób, patrzenia na świat z różnych perspektyw, czy też odczuwania emocji i przeżyć innych osób? W badaniach kognitywnych spoglądamy na problem naszych kompetencji poznawczych i społecznych w perspektywie ich zmian następujących z wiekiem, szczególnie zmian w wieku podeszłym. Po licealistach, studentach i osobach w średnimi wieku przebadano seniorów z Ciechocinka, z Klubu Senior+ Niezapominajka.
Być może jest tak, że nasz mózg i umysł działa holistycznie, tak że wraz z osłabianiem jednej kompetencji pojawia się zawsze efekt domina. Być może jest tak, że nasze życie z innymi oparte na odczytywaniu pragnień, myśli, emocji wymaga treningu w świecie fikcji. To zaś daje nam czytanie książek lub słuchanie historii i opowiadań. Wreszcie, być może jest tak, że umysł z wiekiem podobnie, jak ciało wymaga wzmożonej stymulacji jednocześnie w różnych obszarach.
Czytanie i empatia to dwa kluczowe słowa określające kompetencje, bez których nasze życie pozbawione byłoby dostępu do historii, wiedzy, informacji, ale także innych ludzi. Osoba przestająca czytać i rozumieć, co wyrażają twarze wokół niej przechodzi samorzutnie w świat izolacji i zamknięcia. Jesteśmy przekonani, że do samotności prowadzi wiele dróg.
W piątek 28.06.2024 w Katedrze Kognitywistyki, podsumowywaliśmy projekt „Reading and Mindreading” z udziałem wcześniej przebadanych przez nas seniorów z Ciechocinka - z Klubu Senior+ Niezapominajka. Były wykłady, pokazy z użyciem wirtualnej rzeczywistości, czy pokaz jak można sterować oczami komputer (eye trackingu), czy nawet pisać emaile itd., był pokaz iluzji i sztuczek oraz pokaz gier komputerowych. Opowiadaliśmy o różnicach kulturowych odnośnie emocji i relacji o prawach serca vs prawach rozumu w kontekście małżeństwa. W każdym momencie wywiązywała długa dyskusja. Uroczystość naszą zaszczyciła Pani Prorektor (elekt) do spraw promocji i kontaktów z otoczeniem społeczno-gospodarczym, prof. Joanna Kucharzewska oraz Pan Prorektor (elekt) do spraw nauki, Prof. Adam Kola. Na spotkaniu była także prof. Marta Podhorecka, stojąca na czele Rady do Spraw Polityki Senioralnej. Przy tej okazji mogliśmy też gościć Panią Ewę Strzelecką-Słomkowską, dyrektor MOPS w Ciechocinku.
Ale to badanie nie byłoby możliwe bez pracowników Katedry, szczególnie dr Andrzeja Zykubka, dr Anny Karczmarczyk czy Jakuba Janczury, ale nade wszystko bez studentów Kognitywistyki. Ich zaangażowanie, profesjonalizm, dojrzałość naukowa, umiejętność komunikacji uczyniła możliwym zebranie danych. Dziękuję: Roksanie Zielińskiej, Filipowi Wiśniewskiemu, Dawidowi Hudzikowskiemu, Dorocie Domagalskiej, Natalii Karczmarczyk, Jessice Ryglewicz, Joannie Szopieraj, Joannie Sidor, Michałowi Duszyńskiemu, Mateuszowi Jezierskiemu
Prof. Arkadiusz Gut and dr Andrzej Zykubek
Więcej o projekcie: